Opieka społeczna ustanowiona została w celu pomocy obywatelom. Niestety, pracy organów ją współtworzących często nie ocenia się pozytywnie. Mówi się bowiem o tym, że opieka społeczna w dużej mierze utrwala problemy, z którymi powinna… walczyć! Dane podawane przez GUS są w tym zakresie alarmujące. Przyjrzyjmy się więc pomocy społecznej z bliska.
Jakie dokumenty prawne regulują pracę opieki społecznej? O zasadach jej funkcjonowania traktuje ustawa z dnia 12 marca 2003 roku o pomocy społecznej. Jak natomiast definiujemy pojęcie opieka społeczna? Źródła podają, że jest to instytucja polityki społecznej, do której celów i założeń należy oferowanie wsparcia i niesienie pomocy osobom i rodzinom, które znajdują się obecnie w trudnej sytuacji. Opieka społeczna ma za zadanie ułatwić im wychodzenie z problematycznego położenia, ale nie tylko – istotą jej działania jest bowiem również doprowadzenie do usamodzielnienia jednostek lub grup, będących odbiorcami pomocy.
Jakie placówki współtworzą organizację określaną mianem opieka społeczna? Są to między innymi domy pomocy społecznej, placówki wyciągające pomocną dłoń w kierunku osób starszych (często schorowanych, niezdolnych do samodzielnego funkcjonowania, wymagających stałej, 24-godzinnej opieki), ośrodki opiekuńczo-wychowawcze takie jak na przykład domy dziecka.
Opieka społeczna to jednak nie tylko organizacje całodobowego pobytu. Do jej składowych należą bowiem również domy pobytu dziennego, świetlice środowiskowe organizujące czas dzieciom i młodzieży (i odsuwające ich od czynności szkodliwych wypełniających czas wolny, takich jak palenie papierosów i picie alkoholu na osiedlowych ławkach, narkotyzacja, drobna przestępczość, bójki), noclegownie, schroniska dla bezdomnych, domy samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz wiele, wiele innych.
Opieka społeczna oferuje również wsparcie finansowe, rzeczowe i usługowe udzielane przez Ośrodki Pomocy Społecznej.
Jak możemy się więc przekonać, opieka społeczna pełni bardzo wiele ważnych funkcji względem obywateli, dlatego też dostęp do niej nie może stwarzać ludności problemu i powinien być otwarty. OPS działają zatem w każdej gminie – oferując wsparcie obywatelom zamieszkującym dane terytorium Polski.
W Polce opieka społeczna nie jest wynikiem izolowanego działania jednej organizacji czy struktury. Wszystkie realizowane przez pomoc społeczną zadania mogą być urzeczywistniane dzięki współpracy, współdziałaniu między poszczególnymi jednostkami. Do jednostek tych należą natomiast organy administracji rządowej i samorządowej, a także organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne i fizyczne.
Jednak, mimo wysokiego stopnia uporządkowania form działania, opieka społeczna wciąż posiada wiele niedociągnięć. Jak wspomniano wcześniej – wiele problemów zdaje się utrwalać, a nie pokonywać. Dzieje się tak między innymi dlatego, że państwo nie docenia odpowiednio pracowników OPS – dalej jest ich zbyt mało, a ich wysiłek nie jest dostatecznie wynagradzany.